Vega op de menukaart: van niche naar norm

Foto: Restaurant Bolenius, door Alek Photography

De afgelopen jaren is er veel veranderd in de Nederlandse horeca. Waar het aantal volledig vegetarische en veganistische restaurants recent iets afneemt, zien wij als organisatie juist een belangrijke verschuiving ten goede: steeds meer reguliere restaurants omarmen de plantaardige keuken en bieden hun gasten een verrassend en veelzijdig aanbod van vega(n) gerechten.

Dat is een enorme stap vooruit. Want hoewel gespecialiseerde vega-restaurants een belangrijke pioniersrol hebben gespeeld, wordt plantaardig eten pas écht toegankelijk als het overal op de menukaart staat – van buurtbistro tot sterrenzaak.

Sommige vegan restaurants voegen vis en vlees toe

Ook bij restaurantketens als Vegitalian zien we die ontwikkeling. Waar de initiatiefnemers met een volledig vegetarisch menukaart startten met veel vegan opties, kiezen zij nu -deels- voor een bredere formule om meer mensen te bereiken. Hun keuze om vanaf juli 2025 vlees en vis aan de kaart toe te voegen in hun grote Rotterdamse vestiging is begrijpelijk vanuit bedrijfseconomisch oogpunt. Maar hun inzet om gasten wél te blijven inspireren tot een vega-keuze – met smaakvolle gerechten en een uitnodigend concept – blijft bewonderenswaardig.
Daarbij blijven hun -kleinere- vestigingen in Utrecht en Amsterdam een 100% vegetarisch aanbod serveren, met de vele vegan opties.

Nuance bij deze data van de Kamer van Koophandel mbt. de afname van restaurants met uitsluitend vega en/of vegan gerechten op de menukaart:
de afname betreft alleen de restaurants met “vegetarisch” of “vegan” in de bedrijfsomschrijving zoals vastgelegd bij de KvK-inschrijving. Inschrijvingen met ‘plantaardig’”, “plant-based” of zonder specifieke duiding (vaak een bewuste keuze van de ondernemer) vallen daarmee buiten het onderzoek.
Het daadwerkelijke aantal restaurants dat louter vega en/of vegan serveert, kan dus (veel) hoger zijn.

De flexitariër aan zet

Voor de flexitariër – die bewust minder dierlijke producten eet, maar het vlees nog niet volledig laat staan – biedt dit nieuwe speelveld volop mogelijkheden. Een avondje uit betekent nu niet langer compromissen sluiten, maar juist kiezen uit een rijk aanbod van groenten, granen, peulvruchten en plantaardige creativiteit.

Ook vleeseters ontdekken plantaardig genot

Zelfs voor de toegewijde vleeseter opent dit nieuwe menu (een mix van dierlijke en plantaardige gerechten) de deuren. Want wie zegt dat je altijd vlees nodig hebt om te genieten? Een goed bereid plantaardig gerecht kan juist verrassen. Veel mensen ontdekken tijdens een etentje bij vrienden of in een restaurant dat ze vlees niet per se missen – zolang het alternatief maar met aandacht is klaargemaakt.

Van stigma naar vanzelfsprekendheid

Er zit nog steeds een stigma op vegetarisch en vegan eten, merkt wij bij de Vegetariërsbond (initiatiefnemer van het LEKKER VEGA Keurmerk voor Restaurants) als ook andere experts. Het wordt soms als elitair, politiek of ‘anders’ gezien. Dat maakt het des te belangrijker dat plantaardig eten zichtbaar en normaal wordt. Als het standaard op de kaart staat – en ook nog eens heerlijk is – verliest het die lading en ligt de weg vrij voor een collectieve omarming van vis- en vleesminderen en plantaardiger uit eten.

De nieuwe realiteit in de horeca

Volgens onderzoek van onder andere de Rabobank en consumptiesociologen van o.a. de Wageningen University Research (WUR) blijkt dat veel mensen hun eetpatroon geleidelijk aanpassen. Doordeweeks vaker vega, in het weekend iets feestelijks met vis of vlees. Restaurants die hierop inspelen met een breed plantaardig(er) aanbod, hebben de wind mee.
Een mooi voorbeeld is restaurant Morris & Bellla, dat vanwege de verplichte sluiting tijdens ‘corona’ de beslissing nam volledig plantaardig te serveren.

Samen bouwen aan een plantaardige toekomst voor de horeca

Wij zien dan ook liever een toekomst waarin de vega-keuze de standaard wordt, ongeacht het type restaurant. En die toekomst komt dichterbij. Dankzij creatieve chefs, bewuste ondernemers, de interesse in de korte keten en regeneratieve landbouw plus een groeiende groep gasten die kiest voor smaak, duurzaamheid en gezondheid.

Laat je inspireren – en proef het verschil in vega restaurants

Vegetarisch eten is niet langer een uitzondering – het is steeds vaker een vanzelfsprekende keuze. En daar blijven we ons als organisatie vol overtuiging voor inzetten: door restaurants te ondersteunen middels tijd en gratis promotie, gasten te inspireren en vega op de kaart te zetten. Letterlijk én figuurlijk.
Goed eten doet goed. Voor jou, voor de planeet en voor de toekomst.