Hoeveel vegetariërs en veganisten telt Nederland nu eigenlijk? Hoe vaak eet de gemiddelde Nederlander vlees? Dit zijn de terugkerende vragen in de jaarlijks in opdracht van de Vegetariërsbond uitgevoerde Vegamonitor. Dit jaar wordt opnieuw duidelijk dat de opvattingen rond vleesconsumptie behoorlijk gepolariseerd kunnen zijn. Maar er is een categorie plantaardige producten die bij iedereen in de smaak valt.
De percentages
- Het percentage mensen dat iedere dag vegetarisch eet is de afgelopen jaren vrij stabiel en ligt dit jaar op 3,8%.
- Het percentage mensen dat iedere dag veganistisch eet daalt de afgelopen jaren iets en ligt momenteel op 0,7%.
- Het percentage mensen dat geen enkele avond vlees bij de warme maaltijd eet, ligt met 6,5 % wat hoger. Hieronder vallen ook de mensen die geen vlees, maar wel vis eten.
- Opvallend is dat het aandeel vegetariërs onder vrouwen met 5,9% veel hoger ligt dan onder mannen (1,5%).
- Ook leeftijd speelt een rol. Maar liefst 8% van de jongeren tot 30 jaar eet alle dagen vegetarisch. Dit doet vermoeden dat het aandeel vegetariërs onder jonge vrouwen nog hoger ligt. En inderdaad: maar liefst 28% van de jonge vrouwen geeft aan dat ze bij het doen van de boodschappen de voorkeur geven aan vegetarische producten.
Met dergelijke cijfers mogen we verwachten dat het aandeel vegetariërs in de loop van de jaren geleidelijk verder zal toenemen. Aan de andere kant van het spectrum zien we het aandeel ‘zware gebruikers’ van vlees wat afnemen. In 2018 at 37,5% van de mensen zes of zeven dagen in de week vlees bij de warme maaltijd. In 2024 is dit percentage gezakt naar 30%.
Waarom?
Dierenwelzijn is het belangrijkste motief om minder vlees te eten. Dit geldt voor 32% van de mensen. Milieu en klimaat zijn voor 27,1% van de mensen reden om minder vlees te eten. Op de derde plek staat gezondheid (15,8%). Dit laatste thema lijkt een belangrijke twistappel te zijn. Want 43,8% van de mensen beantwoordt bevestigend op de stelling ‘ik denk dat vlees eten goed is voor de gezondheid’. Herformuleren we deze stelling in het wat plastischer gestelde ‘mijn lichaam heeft vlees nodig’, dan antwoordt nog steeds 28,1% van de mensen bevestigend.
Het lijkt tegenstrijdig met de eerder genoemde populariteit van vegetarisch eten onder jongeren, maar ook in deze categorie scoren jongeren het hoogst. Maar liefst 50,3% van de jongeren denkt dat vlees eten ‘goed is voor de gezondheid’. Wellicht is de recente hype waarin het idee heeft postgevat dat grote hoeveelheden eiwit noodzakelijk zouden zijn voor de spieropbouw hier debet aan. Onder de respondenten die aangaven dat vlees nodig zou zijn voor de gezondheid werd verder gevraagd welke voedingstoffen ze denken te missen. Hier werden eiwitten met overweldigende overeenstemming (74,1%) genoemd, gevolgd door ijzer (69,1% ) en vitamine B12 (58,4%). Het is opmerkelijk dat de opvattingen over eiwit zo’n prominente rol spelen in de beeldvorming rond vlees, zeker gezien de gemiddelde Nederlander nu al behoorlijk meer eet dan de aanbevolen hoeveelheid eiwitten.
Havermelk elite?
De afgelopen jaren hebben we gezien dat ook de discussie rond het (niet) eten van vlees en zuivel steeds meer is gepolariseerd. Het is met de bovenstaande kennis steeds belangrijker wat de perceptie is van plantaardige eiwitbronnen. Hoewel plantaardige zuivel inmiddels een vaste plaats in het schap van de supermarkt heeft veroverd, wordt er toch nog soms schamper gesproken over een ‘havermelk elite’. De Vegamonitor blijkt hier wel enige munitie voor te leveren. Plantaardige zuivel wordt door hoger opgeleiden veel meer geaccepteerd dan door lager opgeleiden (40,1% tegenover 24,4%). Ook zijn er duidelijk regionale verschillen tussen West Nederland, waar 38% van de bevolking plantaardige zuivel binnen de leefstijl vindt passen en Noord Nederland, waar dit maar voor 21,8% van de mensen het geval is. Toch steekt het imago van plantaardige zuivel nog bijzonder gunstig af tegenover tofu en tempeh, wat voor een grote meerderheid van de Nederlanders geen serieus te nemen alternatieven zijn. Is er dan geen product dat de kloof kan overbruggen? Jawel! Bonen en peulvruchten worden breed geaccepteerd. Slechts 12,9% vindt dat deze producten niet binnen de leefstijl of identiteit passen. Verder zijn bonen en peulvruchten aanvaardbaar voor mensen van alle leeftijden, alle opleidingsniveaus en uit alle delen van het land. Op de vraag ‘stel dat u minder vlees zou willen eten, hoe zou u dat aanpakken?’ kiest maar liefst 65,9% voor de optie ‘één of meerdere dagen geen vlees eten’ . We weten nu in ieder geval wat er op die dag op het bord zou moeten liggen.
De Vegamonitor werd in augustus uitgevoerd onder een representatief panel van 1134 respondenten. Lees ook ons kennisartikel: Hoeveel vegetariërs zijn er ?
En even ‘for the record’: Als vegetarische sporter kom je GEEN voedingsstoffen tekort.
