Voedingsvragen: Wat is een mediterraan voedingspatroon? Waar kan ik johannesbroodpitmeel voor gebruiken? Zijn gedroogde zuidvruchten gezond?

Door: Sytske de Waart, voedingskundige
Datum van publicatie: 06-06-2022




De voedingsvragen van deze editie LekkerVega zijn in het thema: Let's Go South!
 

Wat is een mediterraan voedingspatroon en waarom is het gezond?

In het Zuid-Italiaanse dorpje Pioppi werden/worden mensen heel oud. Voedingsonderzoeker dr. Ancel Keys deed in de jaren 50-60 van de vorige eeuw onderzoek naar hoe dat kan. Hij kwam tot de conclusie dat het traditionele mediterrane voedingspatroon de verklaring moest zijn: veel fruit, groente, vis en olijfolie, aangevuld met rijst, pasta, peulvruchten en wat vlees, kaas of ei. Een voedingspatroon dat aantoonbaar het risico op bepaalde hartziekten en een beroerte verkleint. Een decennia of wat geleden was dit helemaal hot, allemaal aan de olijfolie! Inmiddels weten we heel veel meer over voeding en de effecten op onze gezondheid, en zomaar een voedingspatroon uit een andere cultuur kopiëren naar ons koude en natte landje is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Op zich is er niks mis met het mediterrane voedingspatroon: het past prima in de Nederlandse voedingsrichtlijnen, maar voor vegetariërs zijn vis en vlees geen optie, en olijfolie is minder gezond (het bevat nauwelijks omega 3-vetzuren) dan bijvoorbeeld koolzaadolie.
 

Waar kan ik johannesbroodpitmeel voor gebruiken?

De johannesbroodboom komt voornamelijk voor in het Middellandse Zeegebied. Van de peulen wordt o.a. johannesbroodpitmeel gemaakt, een plantaardig zwel- en verdikkingsmiddel (het heeft ook een E-nummer voor gebruik als verdikkingsmiddel). Johannesbroodpitmeel geeft onder andere een smeuïge textuur aan babyvoeding, roomijs, sauzen en soepen. Je kan het (volgens de fabrikant) ook gebruiken als vervangmiddel voor eieren of als rijsmiddel in bakproducten. Geen idee of dat laatste klopt, kwestie van uitproberen waarschijnlijk.
Een veelgebruikte toepassing is het indikken van babyvoeding om problemen met spugen bij zuigelingen te voorkomen. Het wordt, onder andere door Nutricia, dan ook verkocht om door je babymelk te roeren.
Het is voor mij een beetje de vraag wat de meerwaarde is van johannesbroodpitmeel als bindmiddel in de keuken, boven bijvoorbeeld maïzena of aardappelzetmeel. Maar ook dat is een kwestie van zelf uitproberen!
 

Zijn gedroogde zuidvruchten gezond?

Onder de noemer tuttifrutti worden gemengde, gedroogde zuidvruchten verkocht. Meestal gaat het om pruim, abrikoos, peer en appel. Fruit is van nature zoet, daarom is het ook zo lekker, en als je het fruit droogt, neemt het suikergehalte toe. Maar liefst de helft van gedroogde zuidvruchten bestaat uit (niet-toegevoegde) suiker. Er zit ook behoorlijk wat ijzer in gedroogde zuidvruchten (1,8 mg per 100 gram), maar geen vitamine C.
In gedroogd fruit in de supermarkt zit meestal het conserveermiddel sulfiet. Sommige mensen, vooral astmapatiënten, kunnen overgevoeligheidsreacties krijgen van sulfiet. Sulfiet kan overigens ook van nature in voedingsmiddelen zitten door fermentatie. Sulfiet in gedroogd fruit vermijden is niet zo moeilijk: koop de biologische variant. Het fruit is dan wel wat donkerder, maar mijn ervaring is dat het ook lekkerder is.
 
 

Bronnen

Voedingscentrum, Sulfietallergie (overgevoeligheid).
Voedingscentrum, Pioppi dieet.
Wikipedia, Johannesbroodboom/pitmeel.
RIVM, NEVO-online.