De Boer Op: Van deze regeneratieve boerderijen kun je mede-eigenaar worden
Niet alleen wat je eet maar ook hoe je voedsel geproduceerd wordt, heeft enorm veel invloed op de aarde. Gelukkig kiezen steeds meer boeren en tuinders voor landbouwmethoden die de bodem, biodiversiteit en het klimaat herstellen. Deze regeneratieve landbouw kent vele verschijningsvormen, waaronder coöperatieve burgerboerderijen, waarvan ook jij mede-eigenaar kunt worden.
In de vorige editie van LekkerVega schreef ik over Community Supported Agriculture: een vorm van landbouw waarbij bewoners voor een oogstseizoen lid worden van een lokale regeneratieve boerderij of tuinderij. De leden betalen een vast bedrag en in ruil daarvoor krijgen ze elke week een eerlijk deel van de oogst. Hierdoor delen ze in overvloed (bijvoorbeeld als de appels als een speer gaan), maar ook in eventuele schaarste als er iets mislukt. En is de boer of tuinder – wat er ook gebeurt – verzekerd van een eerlijk inkomen. Coöperatieve boerderijen en tuinderijen, ook wel burgerboerderijen genoemd, gaan een stap verder. Zij stellen mensen niet alleen in staat om lid, maar zelfs mede-eigenaar te worden van de boerderij of tuinderij in kwestie. En zodoende mee te beslissen over het reilen en zeilen van het boerenbedrijf. Dit is fantastisch, omdat het je als burger in staat stelt om keuzes te maken die ervoor zorgen dat de plek waar jouw voedsel vandaan komt steeds regeneratiever wordt.
Maar ook voor regeneratieve boeren en tuinders heeft deze coöperatieve vorm een heleboel voordelen:
Maar ook voor regeneratieve boeren en tuinders heeft deze coöperatieve vorm een heleboel voordelen:
- Toegang tot kapitaal: veel (startende) boeren en tuinders worstelen met de hoge prijzen van landbouwgrond. Door te kiezen voor een model met mede-eigenaren, en hun bijvoorbeeld allemaal een of meerdere grondaandelen te verkopen, heb je ineens wel genoeg kapitaal om een stuk land te pachten of te kopen.
- Meer menskracht: stel dat een boerderij of tuinderij 100 mede-eigenaren heeft. Al die mede-eigenaren hebben kennis, ervaring, kwaliteiten en een netwerk waar de boerderij gebruik van kan maken. Dit maakt dat de boerderij op alle fronten sterker staat: sociaal, economisch en ecologisch.
- Tijd, vrijheid en rust: de meeste boeren of tuinders die de boel in hun eentje runnen hebben weinig tijd voor hun gezin, vakantie of simpelweg een dag in bed als ze zich niet lekker voelen. Door de verantwoordelijkheid voor een boerderij of tuinderij samen met een gemeenschap van mede-eigenaren te dragen, ontstaat meer tijd, vrijheid en rust. En daarmee gezondheid, welzijn en geluk.
Iedereen een beetje boer
Een mooi voorbeeld van een organisatie die regeneratieve burgerboerderijen mogelijk maakt, is Herenboeren. Sinds 2016 verbinden zij burgers en boeren en helpen ze – op alle fronten – om de coöperatieve boerderijen van de grond te krijgen. Zo richten ze voor iedere Herenboerderij een coöperatie op, waarvan de deelnemende huishoudens allemaal mede-eigenaar worden door ieder 2.000 euro in te leggen. Van dit geld worden op een stuk pachtgrond alle benodigde investeringen gedaan. Zodra de boerderij van start is gegaan, kunnen de mede-eigenaren voor zo’n 15 euro per persoon iedere week een voedselpakket ophalen. En als een huishouden niet langer mee wil doen? Dan krijgt dat huishouden de initiële investering terug en komt er een plekje vrij voor een nieuwe mede-eigenaar.
Wat er op een Herenboerderij precies geproduceerd wordt, is afhankelijk van de behoeften van de mede-eigenaren. Maar in alle gevallen staan goed zorgen voor het land, elkaar en de boer centraal. Dit betekent dat de boer een eerlijk salaris krijgt, maar ook dat de natuur een belangrijke rol speelt. Zo zijn alle Herenboerderijen vrij van kunstmest en pesticiden, stellen ze de bodem centraal en vergroten ze de biodiversiteit.
Een mooi voorbeeld van een organisatie die regeneratieve burgerboerderijen mogelijk maakt, is Herenboeren. Sinds 2016 verbinden zij burgers en boeren en helpen ze – op alle fronten – om de coöperatieve boerderijen van de grond te krijgen. Zo richten ze voor iedere Herenboerderij een coöperatie op, waarvan de deelnemende huishoudens allemaal mede-eigenaar worden door ieder 2.000 euro in te leggen. Van dit geld worden op een stuk pachtgrond alle benodigde investeringen gedaan. Zodra de boerderij van start is gegaan, kunnen de mede-eigenaren voor zo’n 15 euro per persoon iedere week een voedselpakket ophalen. En als een huishouden niet langer mee wil doen? Dan krijgt dat huishouden de initiële investering terug en komt er een plekje vrij voor een nieuwe mede-eigenaar.
Wat er op een Herenboerderij precies geproduceerd wordt, is afhankelijk van de behoeften van de mede-eigenaren. Maar in alle gevallen staan goed zorgen voor het land, elkaar en de boer centraal. Dit betekent dat de boer een eerlijk salaris krijgt, maar ook dat de natuur een belangrijke rol speelt. Zo zijn alle Herenboerderijen vrij van kunstmest en pesticiden, stellen ze de bodem centraal en vergroten ze de biodiversiteit.
Word mede-eigenaar van deze regeneratieve plekken Naast de Herenboerderijen die Nederland rijk is, zijn er ook een heleboel andere regeneratieve boerderijen en tuinderijen waarvan je mede-eigenaar kunt worden. Doen dus! Dan eet je het komende jaar, of misschien wel de komende jaren, regeneratief voedsel van een plek die ook een beetje van jou is. Om je op weg te helpen hebben we onze favoriete regeneratieve boerderijen en tuinderijen met een coöperatief karakter op een rij gezet:
Erve Kiekebos In Empe vind je Erve Kiekebos: een regeneratieve gemeenschapsboerderij waar je onder andere groenten en kruiden kunt krijgen. Bijzonder aan deze plek is dat de grond waarop de boerderij staat door stichting Lenteland ‘uit de economie’ is gehaald. Zodat ecologische en sociale waarde-creatie altijd de boventoon zullen voeren. Meer informatie vind je op www.ervekiekebos.nl en www.lente.land.
Burgerboerderij de Patrijs Vlakbij het Gelderse Laren ligt Burgerboerderij de Patrijs, waar met respect voor de natuur kaas, zuivel, peulvruchten, groenten en granen geproduceerd worden. Voor vijf euro per jaar kun je lid worden van de boerderij en krijg je toegang tot hun verslokalen, waar je zowel producten van de Patrijs als van andere lokale boeren vindt. Tevens kun je mede-eigenaar worden van de coöperatie en kiezen voor een overheerlijk kaas-aandeel. Check www.depatrijs.eco voor alle opties.
Noaberboeren Op het erf van Noaberboeren – ten zuiden van Enschede – raken mensen weer verbonden met elkaar en hun eten. En doordat iedereen een handje meehelpt, worden de kosten laag gehouden, zodat de pakketten vol onbespoten groenten, fruit en eieren voor een relatief lage weekprijs aan de leden kunnen worden aangeboden. Meer weten? Neem een kijkje op www.noaberboeren.nl.
De Biesterhof. Een tuinderij, akkerbouw, fruitbomen, notenbomen, bessenstruiken en twee voedselbossen: je vindt het allemaal op De Biesterhof, een regeneratieve boerderij van 25 hectare in Millingen aan de Rijn. Het perceel is eigendom van Land van Ons, een burgercoöperatie die werkt aan herstel van landschap en biodiversiteit. Meer informatie over hoe jij onderdeel kunt worden van deze beweging vind je op www.biesterhof.nl en www.landvanons.nl.
Wil je jouw favoriete regeneratieve boerderij of tuinderij met een coöperatief karakter met ons delen? Of ken je een andere vorm van regeneratieve landbouw die onze aandacht verdient? Laat het ons weten via redactie@vegetariers.nl
Erve Kiekebos In Empe vind je Erve Kiekebos: een regeneratieve gemeenschapsboerderij waar je onder andere groenten en kruiden kunt krijgen. Bijzonder aan deze plek is dat de grond waarop de boerderij staat door stichting Lenteland ‘uit de economie’ is gehaald. Zodat ecologische en sociale waarde-creatie altijd de boventoon zullen voeren. Meer informatie vind je op www.ervekiekebos.nl en www.lente.land.
Burgerboerderij de Patrijs Vlakbij het Gelderse Laren ligt Burgerboerderij de Patrijs, waar met respect voor de natuur kaas, zuivel, peulvruchten, groenten en granen geproduceerd worden. Voor vijf euro per jaar kun je lid worden van de boerderij en krijg je toegang tot hun verslokalen, waar je zowel producten van de Patrijs als van andere lokale boeren vindt. Tevens kun je mede-eigenaar worden van de coöperatie en kiezen voor een overheerlijk kaas-aandeel. Check www.depatrijs.eco voor alle opties.
Noaberboeren Op het erf van Noaberboeren – ten zuiden van Enschede – raken mensen weer verbonden met elkaar en hun eten. En doordat iedereen een handje meehelpt, worden de kosten laag gehouden, zodat de pakketten vol onbespoten groenten, fruit en eieren voor een relatief lage weekprijs aan de leden kunnen worden aangeboden. Meer weten? Neem een kijkje op www.noaberboeren.nl.
De Biesterhof. Een tuinderij, akkerbouw, fruitbomen, notenbomen, bessenstruiken en twee voedselbossen: je vindt het allemaal op De Biesterhof, een regeneratieve boerderij van 25 hectare in Millingen aan de Rijn. Het perceel is eigendom van Land van Ons, een burgercoöperatie die werkt aan herstel van landschap en biodiversiteit. Meer informatie over hoe jij onderdeel kunt worden van deze beweging vind je op www.biesterhof.nl en www.landvanons.nl.
Wil je jouw favoriete regeneratieve boerderij of tuinderij met een coöperatief karakter met ons delen? Of ken je een andere vorm van regeneratieve landbouw die onze aandacht verdient? Laat het ons weten via redactie@vegetariers.nl
