Aan Tafel Met Elle van Rijn:

carnivoor, grillmaster en auteur Jord Althuizen

Als een soort caveman staat hij afgebeeld op de cover van sommige van zijn boeken, met grote stukken vlees die hij presenteert alsof hij het dier eigenhandig gevangen en geroosterd heeft. We hebben het over Jord Althuizen. Ik had deze carnivoor graag het vuur na aan de schenen willen leggen in veganistisch restaurant SPIRIT (tevens restaurant met ons LEKKER VEGA Keurmerk - red.). Helaas was dat tijdelijk niet mogelijk en moesten we het doen met een droog interview aan de telefoon. Hoewel, het bleek een behoorlijk sappig gesprek.
 

Tekst: Elle van Rijn acteert, schrijft en is moeder van 4 kinderen.
Voor Lekker Vega spreekt ze bekende en minder bekende Nederlanders
over eten en voedingskeuzes.


 

Wat dacht je toen je voor dit interview werd gevraagd?

Ik zag het als een kans, haha. De klassieke Jord is de man van het vlees, maar dat is een achterhaald beeld. In al mijn initiatieven – boeken, restaurants, catering – laat ik zien dat het bereiden op vuur voor de omnivoor is: met vlees, vis, desserts én ook groente. Het restaurant Black Smoke wordt door veel mensen getypeerd als het vleeswalhalla, maar we hebben ook vegan gerechten op de kaart staan. En we hebben een honderd procent vegetarisch concept van Smokey Goodness voor op festivals, de zogenaamde Fiery Veggies.
   

Is je enthousiasme over vlees eten dan getemperd?

Nee hoor, het is niet dat ik ineens minder enthousiast ben over vlees, of dat ik vleesschaamte heb ontwikkeld. Toen ik op festivals en events merkte dat er een behoorlijke hoeveelheid vlees doorheen ging, heb ik in de beginjaren van Smokey Goodness al een duidelijke keuze gemaakt: het vlees dat wij serveren moet van goede komaf zijn (ik vermijd het woord duurzaam, want dat vind ik bullshit, maar je kunt wel kijken naar waar je het vandaan haalt). Ons varkensvlees komt bijvoorbeeld van een kleine boerencoöperatie. Boeren die zich inzetten voor een optimum tussen dierenwelzijn en impact op het milieu, dus geen preventieve antibiotica, een stal met stro, ruimte voor vrije uitloop, etc. Hetzelfde geldt voor ons gevogelte met een kwaliteitslabel, waardoor ik met zekerheid kan zeggen dat het geen plofkip is. Het rundvlees dat we serveren in ons restaurant, is rubia gallega. Dat komt van kleinschalige veehouderijen uit Spanje, van tien, twaalf melkkoeien, die acht jaar lang een fijn leven hebben gehad in de natuur.
 

Eet je zelf elke dag vlees?

Thuis, met het gezin, eet ik vaker vegetarisch dan vlees. Dat is lekker en het voelt goed. Onze kinderen zijn niet anders gewend. Op het moment dát we vlees eten, is het dan ook iets bijzonders. De wereld is zo enorm zwartwit aan het worden: aan de ene kant heb je de verstokte vleeseter die zegt ´blijf van mijn bord af´ en aan de andere kant heb je de overtuigde veganist die zegt ´je maakt mijn wereld kapot´. Ik wil graag de middentoon zijn, overeenkomstig mijn persoonlijke filosofische standpunt: landbouw en veeteelt hebben elkaar altijd versterkt, als een symbiose. Sommige landschappen of grondsoorten zijn totaal ongeschikt voor akkerbouw en dan is het heel handig om juist daar vee te laten grazen. Uit die veeteelt krijg je mest die je weer kunt gebruiken voor de akkerbouw. Die balans werkte miljoenen jaren goed, maar op een bepaald moment heeft er een kentering plaatsgevonden.
 

Wat bedoel je daar precies mee?

Onze aarde overstroomt, maar we focussen alleen maar op efficiënter hozen. We maken vleesvervangers, of gaan met z’n allen aan een veganistisch dieet, zodat de aarde de druk weer aankan. Maar we moeten kijken naar waarom we überhaupt lek zijn, waarom het water massaal binnenkomt. We bereiken de kritische grens van de maximale hoeveelheid aan mensen op aarde, maar als je dat zegt, kom je aan het geboorterecht en daar durft men in de media niet eens over te praten. Dan denk ik: omdat Hendrik-Jan uit Amstelveen zijn bakfiets met zes kids wil vullen, zou ik mijn vlees moeten laten staan? Je kunt je ook afvragen of het wel zo slim is om zes kinderen te nemen in deze tijd.
 

Ik heb vier kinderen… Maar het gemiddelde aantal kinderen dat een Nederlandse vrouw krijgt ligt onder de twee. Daarmee zorgen wij in principe toch voor een bevolkingskrimp?

Als je in India woont, heb je die kinderen nodig om ervoor te zorgen dat jij een ouderdagvoorziening hebt en support tijdens je leven. Daar zit wel een verschil. Wij kunnen ons afvragen: zijn die kinderen nodig om te overleven of vind ik kinderen gewoon leuk? Net zoals de vraag: is het nodig om drie keer per dag vlees te eten? Met onze toegenomen welvaart is dat normaal geworden is. Dat heeft niks meer met overleven te maken, maar het gebeurt puur omdat het kan. Tot 1950 aten mensen hier ook niet iedere dag vlees. Ik denk dat we een soort bewustzijn moeten creëren bij mensen. De totale vraag naar de bronnen en producten van de aarde zal nou eenmaal verminderd moeten worden. Dat kun je doen door je eetpatroon te veranderen. Dat zal ook zeker moeten, maar de totale vraag neemt ook af als er minder mensen zijn. Anders zullen we steeds abstracter gaan eten.
 

Wat bedoel je met abstracter eten?

Veganisten roepen: eet zoveel mogelijk plantaardige onbewerkte producten plus de bio-industrie is een groot probleem. Maar waar ik de veganisten nooit over hoor is de ontbossing in de Amazone voor de avocadoteelt of palmhartenolie. Ook vanuit plantaardig perspectief wordt er roofbouw gepleegd, maar dat wordt maar zelden benoemd. De volgende fase is dat we kunstmatige voedselproducten gaan gebruiken, Star Trek-achtige toestanden, waarbij je een soort smurrie drinkt waarin al je proteïnes, vitamines en bouwstoffen zitten. Of je krijgt een pil die ons in leven houdt en waarmee je je honger moet zien te stillen. Dat bedoel ik met abstracte voeding, dat is een soort horrormodel.
 

Mensen zeggen dat de coronacrisis een consequentie is van onze overvloedige levensstijl, ben je het daarmee eens?

Het is te voor de hand liggend om te wijzen naar de bio-industrie en de consumptie van exotische dieren. Maar ik denk wel dat er iets mis is in het systeem, dat werkt ziekte in de hand. Als je heel veel dieren onder slechte omstandigheden bij elkaar propt in een stal ontstaan daar geheid infecties, en zo´n ziekte zal zich snel verspreiden. Dat is bij mensen niet anders. En als je daar de vliegbewegingen van mensen bij optelt, zie je hoe zo’n lokale besmetting een pandemie wordt.
   

Voor jouw boeken vlieg jij ook de wereld over, toch?

Mijn volgende boek zouden we in Azië gaan ´schieten´, de vraag is of dat überhaupt nog kan. Misschien moeten we een routetrip langs de BBQ-tradities van Europa gaan maken. Naar Griekenland en Kroatië, het Zuidoosten van Europa waar veel wordt gebarbecued, maar de cultuur van het buiten eten rond een vuur zie je gek genoeg ook in Finland en Zweden.
 

Uit onderzoek blijkt dat vleeseters meer testosteron hebben, hoe zou dat komen?

Ze krijgen niet meer testosteron van vlees, maar andersom: omdat deze mensen meer testosteron hebben, gaan ze meer vlees eten. In de westerse wereld zijn we vlees als een statussymbool gaan zien. Stel, je maakt promotie op je werk, dan vier je dat met een goed glas wijn en een enorme steak. Het staat symbool voor het hebben van succes, en mannen willen graag succes uitstralen. Daarom eet de alfa-man meer vlees.
 

Zoals jouw imago op de cover van je boeken: het mannelijke met vuur, vlees, bijna oermens-achtige…

Klopt, en ik werk er ook zelf aan mee om dat beeld in stand te houden, maar ik ben er wel gematigder in aan het worden. Het is goed om dat beeld langzaam een beetje bij te stellen, en te laten zien dat er meer is dan dat.




Fotografie: © Remko Kraaijeveld

Jord Althuizen: geboren in Leidschendam op 18 mei 1981, afgestudeerd aan de Hogere Hotelschool in Den Haag, pyro-culinair avonturier, auteur van de bestselling Smokey Goodness BBQ-boeken en coauteur van Black Smoke, vader en echtgenoot.