Overgewicht bij je kind als teken van onzekerheid

Gezonde spelletjespasta van biologische linzen, voor kinderen, (met V-Label keurmerk) van Spoony's

Overgewicht bij je kind, als uiting van onzekerheid 

Op mijn spreekuur ontvang ik Lotte, een meisje van bijna 17 jaar oud, samen met haar moeder. Lotte heeft te kampen met een forse gewichtstoename. Daarnaast heeft ze sinds een jaar last van moeheid en somberheid. Lotte is voor haar klachten al bij de huisarts geweest en een diëtiste. “Die kwam alleen maar met lijstjes wat ik allemaal niet meer mocht eten”, vertelt Lotte. Bij lichamelijk onderzoek constateer ik ernstig overgewicht (obesitas), waarbij het lichaamsvet zich vooral rondom de buik, heupen en bovenbenen manifesteert. Er is geen sprake van een schildklierafwijking, coeliakie (glutenintolerantie) of een hoge bloeddruk.

Lotte zit in haar examenjaar en ervaart extreem veel stress. “Door die domme lockdowns krijg ik slecht onderwijs. Ik ben bang dat ik zo mijn examen niet haal en sporten kan ook al niet meer.” De tiener is behoorlijk van slag door alle corona-maatregelen en de onrust die deze situatie met zich meebrengt; na elke persconferentie ervaart ze angst om ziek te worden. In het afgelopen jaar is Lotte vaak ziek geweest: ze heeft 7x een coronatest ondergaan, waarna ze, in afwachting van de uitslag, 3-4 dagen thuis moest blijven. De uitslag was steeds negatief, maar het schoolverzuim heeft veel stress veroorzaakt. Bovendien mist Lotte de normale omgang met haar vriendinnengroep. Contact vindt nu online plaats, soms tot midden in de nacht, ook kijkt Lotte veel series en ze doet spelletjes op haar telefoon. Zodra moeder haar maant minder op haar scherm te zitten, ontstaat er ruzie en verwijten over en weer waardoor de sfeer in huis gespannen is. Wanneer Lotte stress ervaart, gaat ze vooral zoete dingen eten als koek en snoep en ook fastfood. Volgens moeder eet Lotte extreem ongezond en drinkt ze veel frisdrank. Daarna voelt Lotte zich schuldig, somber en mislukt. Een vicieuze cirkel…
 

Stresshormonen hebben een uitwerking op de darmen

Veel jongeren ervaren momenteel stress. Normaal gesproken leren jongeren op deze leeftijd via interactie met leeftijdsgenoten en door het opzoeken van grenzen te bepalen wie ze zijn en wat bij hen past. Maar het coronavirus zorgt ervoor dat veel van de normale activiteiten geen doorgang kunnen vinden en er weinig structuur is. Onrust en onzekerheid over de toekomst kunnen zorgen voor chronische stress. En chronische stress activeert de aanmaak van stresshormonen in het lichaam, die op hun beurt een uitwerking hebben op het functioneren van de darmen. Stresshormonen zoals cortisol maken bruin vet aan, wat vooral rondom de buik en heupen zichtbaar is. Bruin vetweefsel houdt van suiker, zout en fastfood en dat is niet alleen slecht voor het lichaam, het stimuleert ook negatieve gedachten.
Dit in tegenstelling tot vers en vitaminerijk voedsel: fruit, groente, ongebrande noten en peulvruchten hebben juist een positieve uitwerking op ons brein, op de helderheid van onze geest en een positieve focus op wat er wel is, in plaats van wat er niet is.
 

Kwaliteit voedsel van invloed op geestelijk welzijn

De kwaliteit van ons voedsel is van invloed is op onze fysieke gezondheid en belangrijk voor ons geestelijk welzijn. Maar voeding is meer dan eten en drinken alleen, het gaat over alles wat je tot je neemt: de muziek die je beluistert, tv-programma’s die je bekijkt, de personen met wie je omgaat. Alle prikkels die je op een dag te verwerken krijgt, hebben effect op wat je denkt en hoe je in het leven staat. Je gedachten genereren een energie die primair van invloed is op hoe je je voelt, je persoonlijk welzijn dus, en secundair op wat je uitstraalt richting je omgeving. Een positief zelfbeeld genereert positieve energie, terwijl onzekerheid en zelfkritiek juist een stressreactie veroorzaken in het lichaam. Door middel van chronische klachten vraagt het lichaam aandacht voor de oorzaak van deze klachten. Chronische klachten hebben altijd een psychosomatische oorzaak: zowel in het lichaam als op het psychologische-emotionele-relationele vlak. Moeheid, overgewicht en somberheid bij deze tiener staan symbool voor de (nog niet) verwerkte emoties die bij chronische stress horen. Haar aanleren een veilige relatie met zichzelf aan te gaan en te leren luisteren naar de signalen die haar lichaam geeft, zal een positief effect hebben op het functioneren van haar lichaam en in het bijzonder het immuunsysteem van de darmen.

Op mijn vraag “waar ben je bang voor”, moeten Lotte en moeder allebei huilen. Lotte is bang voor de mening van anderen over haar uiterlijk. Ze vindt het belangrijk dat anderen positief over haar oordelen. Ook is ze bang dat het haar niet lukt om af te vallen. Moeder heeft het gevoel dat ze geen goede moeder is, terwijl ze zo haar best doet om gezond eten klaar te maken, en dat het nooit goed genoeg is. Moeder en dochter hebben allebei last van onzekerheid en een negatief zelfbeeld en willen daar graag mee aan de slag. Vanwege alle onzekerheid en zelfkritiek zijn Lotte en haar moeder steeds meer gevangen geraakt in een web van angst: angst voor wat anderen denken. Leven vanuit angst is niet gezond. Zo ben je innerlijk afhankelijk van anderen en behoeftig, waardoor er troosteten nodig is om je goed te voelen. Zodra je je bevrijdt van binding en jezelf terugvindt, wordt het mogelijk om te veranderen en het leven te leven wat voor je bedoeld is. Wij zijn geboren om uniek te zijn.
 

Tijd nemen voor verandering en plantaardiger voedingspatroon

In het medische behandelingstraject dat ik met Lotte inga, besteed ik aandacht aan allerlei processen die een uitwerking hebben op het lichaam: ingehouden en niet verwerkte emoties van angst en onzekerheid, overtuigingen (ik ben slecht, anderen denken negatief over me) en de onderlinge relaties binnen het gezin. Lotte neemt de tijd voor het veranderingsproces om stap voor stap steeds meer groente, fruit, noten, peulvruchten en plantaardige vetten in te passen in haar voedingspatroon. Zodra ze stress ervaart gebruikt ze mindfulness, zelfcompassie en meditatie. Lotte krijgt meer oog voor haar kwaliteiten, ze ontwikkelt zelfwaardering en probeert haar angst te overwinnen. Ook is er aandacht voor fysieke inspanning (iedere dag gaat Lotte even lopen in het bos met de hond) en regelmaat: Lotte komt op tijd haar bed uit om van iedere dag te genieten. Binnen een half jaar na de start van de medische behandeling staat Lotte vrolijker in het leven en ze is trots op haar gewichtsafname. Alleen wanneer Lotte iets spannend of moeilijk vindt, ervaart ze moeheid, wat ze nu herkent door veel in haar hoofd te zijn. Moeder is een dag minder gaan werken en zo meer aanwezig om Lotte te ondersteunen. Er is rust ontstaan in het gezin. Iets wat ik al die gezinnen gun waar momenteel zoveel speelt.

Tekst:

Dr. Judith M. Kocken is kinderarts, gespecialiseerd in maagleverdarmproblemen, en arts voor leefstijlgeneeskunde en wetenschappelijk onderzoeker.
Sinds 2014 is ze werkzaam bij Kinderbuik&co, een medisch specialistische praktijk voor kinderen, jongeren en volwassen met langdurige klachten, waar ze werkt vanuit een holistische visie op gezondheid (www.kinderbuikenco.nl). Judith is bovendien auteur van de boeken Kinderbuik, Healthy soul Healthy body en Je bent je eigen medicijn.
 

Lees ook

Granen als brandstof
Dit is een serie factsheets over alle aspecten van vegetarische voeding 

 

Gratis

• Nieuwsbrief Vegetariërsbond
• folder 'Gezond Vegetarisch'